The True Devotee
अद्वेष्टा सर्वभूतानां मैत्रः करुण एव च
निर्ममो निरहंकारः सम दुःख सुखः क्षमी । भ.गी.१२.१३
adveṣṭā sarva-bhūtānāṁ
maitraḥ karuṇa eva ca .
nirmamo nirahaṁkāraḥ
sama duḥkha sukhaḥ kṣamī .. — bg.12.13
S.Radhakrishnan :- He who has no ill will to any being, who is friendly and compassionate, free from egoism, and self-sense, evenminded in pain and pleasure and patient.
श्रीमद्शंकराचार्य :- अद्वेष्टेति । अद्वेष्टा सर्व-भूतानां न द्वेष्टा आत्मनो दुःख-हेतुम्-अपि न किंचित् द्वेष्टि, सर्वाणि भूत-अन्यत्वेन हि पश्यति । मैत्रो मित्र-भावो मैत्री मित्रतया वर्तते इति मैत्रः । करुण एव च, करुणा कृपा दुःखितेषु दया तद्वान् करुणः, सर्व-भूत-अभय-प्रदः, संन्यासि-इत्य्-अर्थः । निर्मामो मम-प्रत्यय-वर्जितः निरहंकारो निर्गत-अहं-प्रत्ययः । सम-दुःख-सुखः समे दुःख-सुखे द्वेष-रागयोर्-अप्रवर्तके यस्य स सम-दुःख-सुखः । क्षमी क्षमवान् आक्रुष्टोऽभिहतो वा अविक्रिय एवास्ते । १३ ।
Śrīmad Śaṅkarācārya:- adveṣṭeti — adveṣṭā sarvabhūtānāṁ na dveṣṭā ātmano duḥkha-hetum-api na kiṁcit dveṣṭi, sarvāṇi bhūtāny ātmatvena hi paśyati — maitro mitrabhāvo maitrī mitratayā vartate iti maitraḥ — karuṇa eva ca, karuṇā kṛpā duḥkhiteṣu dayā tadvān karuṇaḥ, sarva-bhūta-abhaya-pradaḥ, saṁnyāsī-ity-arthaḥ — nirmamo mama-pratyaya-varjitaḥ nirahaṁkāro nirgata-ahaṁ-pratyayaḥ — sama-duḥkha-sukhaḥ same duḥkha-sukhe dveṣa-rāgayor-apravartake yasya sa sama-duḥkha-sukhaḥ — kṣamī kṣamavān ākruṣṭo-abhihato vā avikriya evāste — 13 —
यस्मान् न उद्विजते लोको लोकान् न उद्विजते च यः ।
हर्षामर्षभयोद्वेगैर् मुक्तो यः स च मे प्रियः ॥ भ.गी.१२.१५
yasmān na udvijate loko
lokān na udvijate ca yaḥ .
harṣa-amarṣa-bhaya-udvegair
mukto yaḥ sa ca me priyaḥ .. — bg.12.15
S.Radhakrishnan :- He from whom the world does not shrink and who does not shrink from the world and who is free from joy and anger, fear and agitation, he too is dear to Me.
He is not a source of grief to any; no one can make him feel grief.
बहूनां जन्मनाम् अन्ते ज्ज्ञानवान् मां प्रपद्यते ।
वासुदेवः सर्वम् इति स महात्मा सुदुर्लभः ॥ भ.गी.७.१९
bahūnāṁ janmanām ante
jñānavān māṁ prapadyate
vāsudevaḥ sarvam iti
sa mahātmā sudurlabhaḥ — bg.7.19
S.Radhakrishnan :- At the end of many lives, the man of wisdom resorts to Me, knowing that Vāsudeva (the Supreme) is all that is. Such a great soul is very difficult to find.
vāsudevaḥ sarvam: Vāsudeva is all. Vāsudeva is the lord of the life which dwells in all. vasati sarvasmin iti vāsuḥ, tasya devaḥ.